Ile de Batz 2015

Uiteindelijk werd gekozen om de Ile de Batz een week lang te activeren. Dit is een klein eilandje op 15 minuten varen van het Bretoense Roscoff. Het eiland is ongeveer 3.5 km lang en 1.5 km breed. Het telt iets minder dan 600 inwoners en er wordt vooral aan landbouw gedaan. Wij hebben daar gigantische venkelplantages gezien. Bezoekers mogen geen auto meebrengen op het eiland. Op radiogebied werd het eiland reeds eerder geactiveerd en heeft het IOTA referentie EU-105. Wij verwachtten dus geen massale pile-ups maar vroegen wel een speciale roepnaam aan: TM6NB.

Voor deze light-weight uitstap van het NBDX team werden nieuwe antennes aangekocht. Deze keer gingen we de hexbeam gebruiken. Dat is een lichte richtantenne voor de banden van 20 tot 6 meter. De antenne werd besteld bij SP7IDX en werd net op tijd geleverd voor ons vertrek. Op 40 meter gebruikten we een verticale kwartgolf antenne die uitstekend werkt in de nabijheid van zeewater. Op 80 meter hadden we een kwartgolf verticale spiderpole. Verder werd een multiband end-fed antenne meegenomen en een dipool voor de 30 meterband.

Erik, ON4ANN, had reeds een website gemaakt on de expeditie aan te kondigen en sinds begin juli was Philippe, ON4ACP, bezig met de vergunningsaanvraag bij het Franse "Agence Nationale des Fréquences". Dit laatste leek op het eerste gezicht eenvoudig te gaan via een online formulier maar toen gevraagd werd naar HAREC certificaten van de operatoren kwam er een eerste vertraging. Velen onder ons hebben certificaten die dateren van voor het HAREC tijdperk. Hoewel onze radioamateur klasse C machtigingen gelijkgesteld zijn met HAREC, staat dit er niet op geschreven en moest dus via het BIPT een gelijkwaardigheidsattest worden aangevraagd en betaald. Jammer dat dit voor iedere call apart moet en dat er geen algemeen schrijven van het BIPT bestaat dat bevestigt dat de oudere B en C-licenties gelijk staan met HAREC. Een tweede obstakel was het verouderde systeem van postmandaten dat in Frankrijk gehanteerd wordt voor administratieve betalingen. De kost van de vergunning kon enkel met een Frans postmandaat betaald worden. Door al die vertragingen kwam ook onze vergunning maar net op tijd aan!

Gezien het seizoen en de Bretoense weersomstandigheden, werd gekozen voor een ietwat luxueuzer logement dan gewoonlijk: we gingen voor een stenen vakantiehuisje. En wat voor een! Het was een historisch gebouw dat ooit nog een windmolen geweest was en nu plaats en comfort biedt voor een 10-tal personen. Dit alles midden in een prachtig stukje natuur met zicht op (soms woelige) zee over bijna 180 graden. Er was rondom het gebouw meer dan genoeg ruimte om antennes te plaatsen. Het enige waar we rekening mee moesten houden waren de prachtige paarden die rondliepen op de grasvelden rondom onze woonst.

De eerste boot naar het eiland vertrok in Roscoff om 9 uur. Wij waren allen fris en monter op post. Het materiaal werd op de kaai uitgeladen en de auto's werden geparkeerd. Het overbrengen van het materiaal op de boot moest snel gebeuren en enkel Walter, die de bestelwagen aan het afsluiten was, had gemerkt dat een Franse bestelwagen tegen de achterklep van onze bestelwagen was gereden. De Fransman deed geen moeite om even te stoppen. Daar stonden we dan met de boot die niet meer kon wachten en een scheefgetrokken achterklep. Er werd snel beslist dat Philippe en Walter een latere boot zouden nemen.

Op het eiland aangekomen, werd materiaal en bemanning met de "eilandtaxi" naar het vakantiehuisje gebracht. De kamers werden snel verdeeld en er werd onmiddellijk aan de slag gegaan met het opstellen van een eerste station. François zette zijn verticale antenne recht voor 40 meter en er kon direct gestart worden op die band. De gebruikte transceiver was een YEASU FT-450 met een HVLA 1k3 lineaire versterker.

De hexbeam werd opgebouwd terwijl regen en wind ons niet met rust lieten. Alles wat ons was verteld over het weer in Bretagne en op een eiland klopte: veel wind en zeer snel wisselend weer. Op een bepaald moment draaide de hexbeam als een windmolen op de mast en moest er moeite gedaan worden om ze tegen te houden. Onderaan de mast werd een antennerotor gemonteerd. Achteraf zou blijken dat we die eigenlijk bijna niet gebruiken en dat een hexbeam makkelijk met de hand te draaien is. Bij volgende light-weight uitstap laten we de rotor zeker thuis!

De end-fed antenne en 30m dipool werden ook opgesteld en bij valavond werd de 80 meter verticale antenne recht gezet.

Op de tweede dag was de propagatie bedroevend en werd ontdekt dat enkele connectoren niet correct gesoldeerd waren. Gelukkig hadden wij het nodige materiaal om hieraan te verhelpen. Deze DX-peditie was er werkelijk eentje waar we heel veel pech hebben gehad maar ook waar we heel veel hebben bijgeleerd. Tussen de regenbuien en operatorshifts door hebben we bovendien mooi kunnen genieten van de prachtige natuur op Ile de Batz. Met een team van 6 man waren we niet in staat om continu twee stations te bedienen met daarnaast nog het digitale station. Er werd op voorhand een schema opgesteld met shifts van 2 uur overdag en van 3 uur 's nachts. Dit was voor het hoofdstation. Het andere station was vrij te gebruiken door wie vrij was. Walter, ON8CW, zorgde voor de digitale communicatie. Hiervoor gebruikte hij een ICOM IC-7200 transceiver met ingebouwde soundcard samen met een laptop. Omdat uit vorige DXpedities was gebleken dat de hoofdstations met groot vermogen storingen teweegbrengen op het digitale station, werden deze keer ook werkelijk digitale shifts voorzien in de operating schedule. In het begin waren er wat problemen met het interfacen van Windows met de transceiver maar toen overgestapt werd op Linux was dit probleem van de baan en werden om en bij de 200 digitale QSO's gemaakt. De modes waren hier zowel RTTY als PSK op verschillende snelheden.

Philippe, ON4ACP, zorgde ervoor dat TM6NB ook in telegrafie te horen was. Hij gebruikte hiervoor de opstelling die op vorige DXpedities reeds goed had gewerkt: een aangepaste versie van het opensource programma YFKtest (http://fkurz.net/ham/yfktest.html) samen met Arduino nanokeyers (http://nanokeyer.wordpress.com/) met licht aangepaste firmware.

De hele week was de sfeer trouwens prima en werd er goed samengewerkt. Etienne zorgde samen met enkele andere teamleden elke dag voor zeer lekker eten en maakte tijdens zijn ochtendwandelingen prachtige foto's van het eiland.

Aan het tweede station werd wat geëxperimenteerd. Wij hadden nog twee reservetransceivers mee: een ICOM IC-7000 en een YAESU FT-857. Deze werden alle aangesloten en vergeleken. Uiteindelijk kwamen we tot het besluit dat geen van deze toestellen "het beste" was. Iedere operator had zo zijn voorkeur en bijgevolg werd bij het aanbreken van een nieuwe shift ook dikwijls de zender geruild voor een andere.

Murphy bleef ons achtervolgen want op dag 4 werd een slechte SWR op de 17 meterband gemeten. Antenne en coax leken nog in orde dus moest de oorzaak ergens anders liggen... Een van onze Dunestar filters had het begeven. Waarschijnlijk werd het filter na de PA geplaatst in plaats van er voor. Het model dat wij hebben verdraagt maar 300 W en kreeg het dus te warm. De lak op de spoel was verbrand en een condensator had het begeven.

De laatste dag van de DXpeditie kwam plots de propagatie terug en werden nog een flink pak QSO's gelogd. Wij kwamen op een totaal van 5380 QSO's op 4,5 dagen activiteit. Hiervan waren iets meer dan 700 QSO's in CW. Het plan was om vrijdag op te ruimen, met de laatste boot terug naar het vaste land te gaan en dan 's nachts door te rijden naar huis. De getijden in Bretagne staan bekend voor hun enorm hoogteverschil in waterpeil. Waar wij waren was dat om en bij de 10 meter. Een gevolg daarvan is dat de overzetboot bij laag water op het einde van een 600 meter lange voetgangerspier moet aanleggen in plaats van gewoon aan de kaai. Met al ons materiaal 600 meter te voet afleggen zagen we niet goed zitten op het einde van de expeditie. Er werd overlegd en beslist om een nacht langer te blijven. Dit kon gelukkig geregeld worden met de huisbazin. Zo konden we nog even genieten van de teruggekomen propagatie en van de gezellige open haard. We vertrokken dus pas zaterdagochtend, bij hoogtij. Er werd rustig bij daglicht naar Brussel gereden en tegen 21 uur 's avonds was al het materiaal uitgeladen en kon iedereen naar huis.